َAndisheha-ye Huquq-e Omumi, Volume 12, Issue 2, No 23, Year 2025 , Pages 27-42

    The Scope of Authority of Valie Faqih According to Ayatollah Misbah Yazdi’s View with a Look at the Principles of the Constitution

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mohammad Sadegh / Master's student of Islamic Studies and Public Law of Imam Sadegh University / Darivand1378@gmail.com
    Hadi / Assistant Professor of Public and International Law, Imam Sadegh University / tahan@isu.ac.ir
    Pages: 27-42 Receive Date: 2025/02/23 Accept Date: 2025/02/23
    Abstract: 
    The authority of rulers is one of the key issues of constitutional law systems, which is reflected in the constitution of every country and depends on the foundations of the formation of that legal system. Iran's system of constitutional rights, which is based on the idea of "valie faqih" (the guardianship of the Islamic jurist), discusses the scope of the authority of rulers, in its constitution, and especially the authority of valie faqih, and this has caused the diversity of opinions among scholars. Ayatollah Misbah Yazdi is one of the scholars who discussed the scope of the authority of valie faqih, and thus, the main question of this article is, what are the authorities of valie faqih based on the principles of the constitution in his opinion? This research has tried to answer this question using a descriptive-analytical method. According to the results of this research, the scope of valie faqih’s authority is absolute in jurisprudential matters, as Ayatollah Misbah Yazdi believes, and is within the framework of Sharia laws and commands; but from a legal point of view, it is not limited to the principles of the Constitution, considering Article 57, and goes beyond Article 110.
    Keywords: 
    Ayatollah Misbah Yazdi
    constitution
    Divine legitimacy
    popular acceptability
    valie faqih (the guardianship of the Islamic jurist).
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :قلمرو اختیارات ولی‌‌فقیه در اندیشه آیت‌الله مصباح یزدی با نگاهی به اصول قانون اساسی
    Abstract: 
    قلمرو اختیارات زمامداران از جمله کلیدی ترین مباحث در نظام های حقوق اساسی است که در قانون اساسی هر کشوری منعکس شده و با نگاه به مبانی تشکیل آن نظام حقوقی فهمیده می شود. نظام حقوق اساسی ایران که بر پایه اندیشه «ولایت فقیه» بنیان نهاده شده، در قانون اساسی خویش به تنظیم گستره اختیارات حاکمان و در رأس آن، ولی فقیه پرداخته و همین موجب تنوع آراء در میان اندیشمندان گردیده است. آیت الله مصباح یزدی از جمله اندیشمندانی است که درباره گستره اختیارات ولی فقیه به اظهارنظر پرداخته و به همین سبب، پرسش اصلی مقاله این است که اختیارات ولی فقیه در اندیشه ایشان با تکیه بر اصول قانون اساسی چیست؟ پژوهش حاضر کوشیده است با روش توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که از نگاه آیت الله مصباح یزدی، قلمرو اختیارات ولایت فقیه از جهت فقهی، مطلق بوده و در چارچوب قوانین و احکام شرعی است و از نگاه حقوقی با عنایت به اصل 57، محدود به اصول قانون اساسی نیست و فراتر از اصل 110 قانون اساسی تلقی می شود.
    Keywords: 
    قانون اساسی
    ولایت فقیه
    آیت‌الله مصباح یزدی
    مشروعیت الهی
    مقبولیت مردمی
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1379، محمد دشتي، قم، مشهور.
    • اداره کل امور فرهنگي مجلس شوراي اسلامي، 1364، صورت مشروح مذاکرات مجلس نهايي قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، تهران، اداره کل امور فرهنگي و روابط عمومي مجلس شوراي اسلامي.
    • بلباسي، ميثم و ابراهيم کلانتري، 1397، «مدل‌هاي حکومت قابل طرح براساس نظريه ولايت فقيه با تأکيد بر انديشه علماي شيعه از عصر صفويه تا دورۀ معاصر»، جستارهاي سياسي معاصر، ش 4، ص 103- 132.
    • جوان آراسته، حسين، 1387، مباني حکومت اسلامي، تهران، بوستان کتاب.
    • حسيني بهشتي، سيدمحمد، 1388، حزب جمهوري اسلامي (مواضع تفصيلي)، تهران، روزنه.
    • حسيني خامنه‌اي، سيدعلي، 1397، ولايت و حکومت، چ دوم، تهران، صهبا.
    • داريوند، محمدصادق، 1396، «تأثير انقلاب اسلامي در احياء و تضمين حقوق شهروندي با نگاه تطبيقي به قانون اساسي مشروطه»، حقوق بشر و شهروندي، ش 2(1)، ص 1ـ18.
    • راجي، سيدمحمدهادي، 1387، قلمرو اختيارات و وظايف ولي‌فقيه در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
    • راجي، سيدمحمدهادي، 1388، «قلمرو اختيارات و وظايف ولي‌فقيه در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران»، گواه، ش 14، ص 29ـ41.
    • طاهري خرم‌آبادي، سيدحسن، 1362، ولايت فقيه و حاکميت ملت، چ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
    • عميدزنجاني، عباسعلي، 1376، «ديدگاه حکومتي در نظريه حسبه فرضيه حکومت با اختيارات محدود»، حکومت اسلامي، ش 3، ص 14ـ20.
    • کديور، محسن، 1379، دغدغه‌هاي حکومت ديني، تهران، نشر ني.
    • محسني، فريد، 1395، حقوق اساسي جمهوري اسلامي ايران، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
    • مصباح يزدي، محمدتقي، 1388الف، نظريه حقوقي اسلام، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدي، محمدتقي، 1388ب، نظريه سياسي اسلام، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدي، محمدتقي، 1388ج، مردم‌سالاري ديني و نظريه ولايت فقيه، تهيه و تنظيم محمدجواد نوروزي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدي، محمدتقي، 1389، نگاهي گذرا به نظريه ولايت فقيه، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدي، محمدتقي، 1394، پاسخ استاد به جوانان پرسشگر، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدي، محمدتقي، 1397، حکيمانه‌ترين حکومت، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • معرفت، محمدهادي، 1378، «تبيين مفهومي ولايت مطلقه فقيه»، حکومت اسلامي، ش 15، ص 112ـ145.
    • موسوي خميني، روح‌الله، 1385، صحيفه امام خميني، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خمينى.
    • موسوي خميني، روح‌الله، 1421ق، کتاب‌البيع، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خمينى.
    • نادري، امين، 1400، «جايگاه و اهميت نظريه ولايت فقيه و نقش آن در استمرار و تحكيم نظام جمهوري اسلامي ايران از ديدگاه آيت‌الله مصباح يزدي»، مطالعات انديشه معاصر مسلمين، ش 14، ص 35-68.
    • نادري، محمدمهدي، 1395، «مقايسه ديدگاه آيت‌الله جوادي آملي و آيت‌الله مصباح يزدي در زمينه ادله اثبات ولايت فقيه»، حکومت اسلامي، ش 80، ص 57-80.
    • نعيميان، ذبيح‌الله، 1383، «نظريه‌هاي دولت بر بنياد گفتمان ثابت سياسي شيعه در انديشه سياسي مرحوم محلاتي، نائيني و حاج‌‌آقا نورالله اصفهاني»، آموزه، ش 5، ص 59ـ138.
    • نيکونهاد، حامد، 1389، ولايت مطلقه فقيه و حاکميت قانون در نظام حقوق اساسي ايران، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي.
    • 133 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , Mohammad Sadegh, , Hadi.(2025) The Scope of Authority of Valie Faqih According to Ayatollah Misbah Yazdi’s View with a Look at the Principles of the Constitution. َAndisheha-ye Huquq-e Omumi, 12(2), 27-42

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad Sadegh ; Hadi ."The Scope of Authority of Valie Faqih According to Ayatollah Misbah Yazdi’s View with a Look at the Principles of the Constitution". َAndisheha-ye Huquq-e Omumi, 12, 2, 2025, 27-42

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M, , H.(2025) 'The Scope of Authority of Valie Faqih According to Ayatollah Misbah Yazdi’s View with a Look at the Principles of the Constitution', َAndisheha-ye Huquq-e Omumi, 12(2), pp. 27-42

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M, , H. The Scope of Authority of Valie Faqih According to Ayatollah Misbah Yazdi’s View with a Look at the Principles of the Constitution. َAndisheha-ye Huquq-e Omumi, 2025; 12(2): 27-42