سال ششم، شماره دوم، پياپي 11، بهار و تابستان 1396
محمدعلي الفت‌پور / دانشجو دكتري دانشگاه علامه طباطبائي ali.olfatpor@gmail.com
قدرت الله رحماني / استاديار حقوق دانشگاه علامه طباطبائي
دريافت: 26/02/1397 ـ پذيرش: 17/09/1397
چکيده
هدف از اين نوشتار، تبيين حدود مشروعيت در توقف موقت حدود احکام اسلام توسط حاکم اسلامي است. شناخت از معيارهاي اهم و مهم و نظام رتبه‌‌بندي مصالح حکومتي ميتواند به حاکم اسلامي کمک کند تا از بن‌بست ميان مصالح اجتماعي و مصالح شرعي خارج شود. شناخت مصالح و سازوکارهاي تغيير در مرزهاي قابل تغيير و غيرقابل تغيير آنها ميتواند در تطبيق مشروعيت اسلامي بر يک حکومت دين‌مدار مؤثر باشد. خط قرمزهاي منحل‌کننده يا توسعه‌دهندة معيارهاي اوليه و ثانويه در يک حاکميت ديني، با اهداف و مقاصد اساسي شريعت رابطة تنگاتنگ دارد. سؤالات اساسي اين پژوهش حول محور اهداف و چارچوب‌هاي حکومت ترسيم مي‌شوند؛ از جمله اينکه آيا صرفاً حکومت اسلامي موظف به اجراي حدود الهي است يا اهداف ديگري نيز بر وجود آن متصور است که در صورت عدم امکان اجراي حدود الهي نمي‌توان از آنها صرف‌نظر کرد؟ سازوکارها و ابزارهاي چنين فرايندي چيست؟ حد و مرز توقف حدود الهي توسط حاکم اسلامي تا کجاست؟ اين پژوهش به دنبال آن است تا ثابت کند اولويت‌دهي اهداف حکومت اسلامي بر يکديگر، تفسير از مصلحت، منبع و مبناي تحليل مصلحت، روش، ابزار و متدلوژي کشف و به‌کارگيري مصلحت، عوامل کشف و اجراي مصلحت، در تحليل ميزان مشروعيت و کارکرد‌هاي هر ساختار سياسي در اسلام مؤثر است.
کليدواژه‌ها: مشروعيت، مصلحت، احکام حکومتي، حکومت اسلامي.