سال هفتم، شماره دوم، پياپي 13، بهار و تابستان 1397
سيد محمدهادي حسني/ دانشجوي دكتراي حقوق عمومي sh.hasani@chmail.
مرتضي احمدي/ كارشناس ارشد روابط بينالملل دانشگاه تهران
دريافت: 7/7/1397 ـ پذيرش: 19/1/1398
چکيده
بررسيهاي تاريخي و توجه به بستر رشد نظريات علمي در جهت توجه به سير تکامل آنها و بهرهگيري از منطق، فهم و پاسخهاي گذشتگان به حل مسائل مشترک بشري نظير حکومتداري، امري است که ضرورت آن بر کسي پوشيده نيست. مطالعه تفکيک قوا بهعنوان نظريهاي پذيرفتهشده در قوانين اساسي امروزي در کنار سير تاريخي آن شناخت دقيقتري از آن ارائه خواهد داد و هدف اين نوشتار نيز بررسي همين سير تاريخي حتي در حکومتهاي اسلامي است. اين مقاله با روش اسنادي و شيوه توصيفي-تحليلي درصدد بررسي جايگاه تفکيک قوا در غرب و همچنين در حکومتهاي اسلامي نخستين و نيز ساير حکومتهاي اسلامي است. حاصل اين پژوهش بيان ميدارد که تفکيک قوا اگرچه در برخي نظريات غربي گذشته بهعنوان ارزشي ذاتي مطرحشده است، ولي ازنظر علماي اسلام و نيز حکومتهاي اسلامي داراي جايگاه روشي ميباشد و بعلاوه آنچه در حکومتهاي اسلامي برآن تأکيد شده، تفکيک وظايف در جهت کارآمدي بيشتر اين نظامها بوده است.
كليدواژهها: قدرت، تفکيک قوا, تفکيک وظايف, تفکيک قوا در غرب، تفکيک قوا در اسلام