اندیشه‌های حقوق عمومی

یکی از ادلة روایی ولایت فقیه، حدیث نبوی «اللَّهُمَ‏ ارْحَمْ‏ خُلَفَائِی» است. هدف این پژوهش بررسی سندی، محتوایی و ارزیابی شبهاتی پیرامون این حدیث است. این تحقیق با شیوة مرسوم استدلال و استنباط فقهی، و بررسی دیدگاه فقها سامان یافته است. براساس یافته‏های این تحقیق، برخی سند این حدیث را ضعیف دانسته‏اند؛ ولی اکثر فقها، سند آن را تأیید کرده‏اند. سه مصداقِ ائمه علیهم السلام، روات و فقها برای برای خلفای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و دو مصداقِ ائمه علیهم السلام و فقها برای «الَّذِینَ یَأْتُونَ مِنْ بَعْدِی یَرْوُونَ حَدِیثِی وَسُنَّتِی‏» مطرح شده است. ولی اکثر قریب به اتفاق فقیهان می‏گویند مصداق آن دو، فقها هستند. بسیاری از فقها بر این باورند که ولایت در این حدیث نبوی مطلق است و شامل تمام شئون قابل انتقال پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می‏شود، به‏جز مواردی که با دلیل خارج شده است. بنابراین، نمی‏توان آن را به شأن خاصی همچون تبلیغ محدود کرد.