* سيداحمد مرتضايي/ كارشناس ارشد حقوق عمومي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره 
    sayyidahmadmurtazaie@yahoo.com
سيدمحمدحسين ميري/ استاديار گروه معارف اسلامي دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي خوزستان
دريافت: 10/02/1400 ـ پذيرش: 25/05/1400

چکيده
يکي از ادلة روايي ولايت فقيه، حديث نبوي «اللَّهُمَ‏ ارْحَمْ‏ خُلَفَائِي» است. هدف اين پژوهش بررسي سندي، محتوايي و ارزيابي شبهاتي پيرامون اين حديث است. اين تحقيق با شيوة مرسوم استدلال و استنباط فقهي، و بررسي ديدگاه فقها سامان يافته است. براساس يافته‏هاي اين تحقيق، برخي سند اين حديث را ضعيف دانسته‏اند؛ ولي اکثر فقها، سند آن را تأييد کرده‏اند. سه مصداقِ ائمه عليهم السلام، روات و فقها براي براي خلفاي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و دو مصداقِ ائمه‌ عليهم السلام و فقها براي «الَّذِينَ يَأْتُونَ مِنْ بَعْدِي يَرْوُونَ حَدِيثِي وَسُنَّتِي‏» مطرح شده است. ولي اکثر قريب به اتفاق فقيهان مي‏گويند مصداق آن دو، فقها هستند. بسياري از فقها بر اين باورند که ولايت در اين حديث نبوي مطلق است و شامل تمام شئون قابل انتقال پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم مي‏شود، به‏جز مواردي که با دليل خارج شده است. بنابراين، نمي‏توان آن را به شأن خاصي همچون تبليغ محدود کرد.
کليدواژه‏ها: ولايت فقيه، ادله نقلي، اللَّهُمَ‏ ارْحَمْ‏ خُلَفَائِي، حکومت ولايي.