اندیشه‌های حقوق عمومی، سال دوازدهم، شماره دوم، پیاپی 23، بهار و تابستان 1402، صفحات 83-102

    راهکارهای دستیابی به پیمان امنیت دسته‌جمعی کشورهای اسلامی

    نوع مقاله: 
    ترویجی
    نویسندگان:
    ✍️ محمدرضا باقرزاده اول / / استاديار گروه حقوق مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) / bagherzadehfirst@yahoo.com
    مرتضی آقایی پور / كارشناس حقوق مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) / aghamorteza88@gmail.com
    صفحه‌ها: 83-102 تاریخ دریافت: 1400/02/12 تاریخ پذیرش: 1400/04/09
    چکیده: 
    یکی از مسائل مهم کشورهای اسلامی بحث «امنیت» و مشکلات امنیتی موجود در جهان اسلام است. از راه های تأمین امنیت و ثبات در حقوق بین الملل، استفاده از ابزار «حق دفاع مشروع»، آن هم در سطح اقدام به دفاع به صورت جمعی است. یکی از نمودهای دفاع جمعی پیمان های امنیت دسته جمعی است. وجود این پیمان با توجه معضلات امنیتی ممالک اسلامی ضروری به نظر می رسد. هدف این تحقیق پاسخ به این سؤال است که با توجه به چالش ها در مسیر رسیدن به این پیمان، چه راهکارهایی برای دستیابی به آن وجود دارد. برای رسیدن به پاسخ باید در عملکرد سازمان های مشابه دقت نمود. «سازمان همکاری اسلامی» بزرگ ترین سازمان بین المللی بعد از «سازمان ملل» است که باید چالش ها و مشکلات آن بررسی گردد. علاوه بر این، روند تأسیس، مشکلات و راه حل های مهم ترین نمونه پیمان امنیت دسته جمعی (یعنی ناتو) بررسی گردد تا از تجربه های این پیمان ها، راهکارهایی برای دستیابی به یک پیمان موفق بیابیم. توجه به ظرفیت جهاد اسلامی و همچنین تقویت مقوله «وحدت اسلامی» دو راهکار مهم دیگر به شمار می آید.
    کلمات کلیدی: 
    همگرایی
    دارالاسلام
    وحدت اسلامی
    امنیت.
    دفاع دسته‌جمعی
    پیمان امنیت دسته‌جمعی
    Article data in English (انگلیسی)
    References: 
    References: 
    • ابولحسني، علي محمد، 1393، «امنيت دسته جمعي collective security» سايت پژوهشکده باقرالعلوم www.pajoohe.ir.
    • احمدي، سيدمحمدصادق و ديگران، 1395، «بررسي تطبيقي محدوديت‌هاي آزادي بيان در تلويزيون از منظر اسناد بين‌الملل حقوق بشر و حقوق موضوعه ايران»، پژوهش حقوق عمومي، ش 52،، ص 153ـ178.
    • امينيان، بهادر، 1386، آمريکا و ناتو (پايايي و گسترش ناتو و هژموني آمريکا)، تهران، دانشگاه امام حسين(ع).
    • انواريان اصل، حامد و ديگران، 1390، «چالش‌هاي همگرايي در ميان کشورهاي اسلامي (مطالعه موردي در رابطه با سازمان کنفرانس اسلامي)»، نشريه دانشکده علوم انساني و اجتماعي (علوم اجتماعي)، ش 34-35، ص 193ـ227.
    • بارين چهاربخش، ويکتور و ديگران، 1390، «ارزيابي حق دفاع مشروع جمعي در حقوق بين‌الملل معاصر»، ديدگاه‌هاي حقوقي، ش 56، ص 108ـ132.
    • بزرگمهري، مجيد و ديگران، 1395، «علل واگرايي در سازمان همکاري اسلامي»، مطالعات جهاني اسلام، ش 18، ص 25ـ52.
    • بزرگمهري، مجيد، 1393، «بررسي روابط اتحاديه اروپا و ناتو؛ چالش‌ها و فرصت‌هاي موجود»، سياست (دانشکده حقوق و علوم سياسي)، ش 3، ص 643ـ662.
    • پورهاشمي، سيد عباس و همكاران، 1386، «امنيت دسته‌جمعي در حقوق بين‌الملل؛ با تأكيد بر ضرورت ايجاد سازمان منطقه‌اي براي امنيت خليج فارس»، در: هفدهمين همايش بين‌المللي خليج فارس، تهران.
    • جهان‌بين، اسماعيل و ديگران، 1393، «سازمان همکاري اسلامي، بررسي ناکامي‌ها با تأکيد بر عوامل واگرايي»، مطالعات تاريخي جهان اسلام، ش 3، ص 7ـ30.
    • خادمي، غلامرضا، 1387، ناتو؛ سازمان پيمان آتلانتيک شمالي، تهران، مؤسسة مطالعات انديشه‌سازان نور.
    • رستمي، فرزاد و ديگران، 1398، «تحليلي بر مناسبات رژيم صهيونيستي و روسيه در بحران سوريه در پرتوي معماي امنيت»، سياست دفاعي، ش 107، ص 53ـ85.
    • روي، پل، 1382، «معماي امنيت اجتماعي»، ترجمة منيژه نويدنيا، مطالعات راهبردي، ش 3، ص 685ـ710.
    • زال پور، خسرو، 1383، «نظام امنيت دسته‌جمعي و سازمان ملل متحد؛ مورد عراق»، رواق انديشه، ش 31، ص 55-72.
    • ضيائي بيگدلي، محمدرضا، 1392، حقوق بين‌الملل عمومي، چ چهل و چهارم، تهران، گنج دانش.
    • غراياق زندي، داود، 1391، «دفاع غيرتحريك‌آميز: راهبرد جمهوري اسلامي ايران براي كاهش معماي امنيتي غرب آسيا»، مطالعات راهبردي، ش 3، ص 71ـ93.
    • غلامي، مجيد و ديگران، 1393، «مفهوم نوين امنيت استراتژيک سازمان پيمان آتلانتيک شمالي (ناتو)»، مطالعات سياسي، ش 24، ص 29ـ58.
    • کولايي، الهه، 1386، سازمان پيمان آتلانتيک شمالي دگرگوني در مأموريت‌ها و کارکردها، تهران، دانشگاه تهران.
    • مطلبي، مسعود، 1395، «رهيافت امنيتي‌سازي سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) و جمهوري اسلامي ايران»، علوم سياسي، ش 35، ص 53ـ77.
    • ميرمحمدي، سيدمصطفي، 1396، «برنامه‌هاي عمل ده ساله سازمان همكاري اسلامي، صلح و امنيت بين‌المللي»، پژوهش تطبيقي حقوق اسلام و غرب، ش 1، ص 173ـ202.
    • O'Connell, Mary Ellen, 2010, "NATO at Sixty: America Between Law and War", Indiana journal of global legal studies, V. 17, p. 187-197.
    • Snyder, Glenn, 1984, "The Security Dilemma in Alliance Politics", World Politics, V. 36, N. 4, p. 461-495.
    • بازدید: 100
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    باقرزاده اول، محمدرضا، آقایی پور، مرتضی.(1402) راهکارهای دستیابی به پیمان امنیت دسته‌جمعی کشورهای اسلامی. دو فصلنامه اندیشه‌های حقوق عمومی، 12(2)، 83-102

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمدرضا باقرزاده اول؛ مرتضی آقایی پور."راهکارهای دستیابی به پیمان امنیت دسته‌جمعی کشورهای اسلامی". دو فصلنامه اندیشه‌های حقوق عمومی، 12، 2، 1402، 83-102

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    باقرزاده اول، محمدرضا، آقایی پور، مرتضی.(1402) 'راهکارهای دستیابی به پیمان امنیت دسته‌جمعی کشورهای اسلامی'، دو فصلنامه اندیشه‌های حقوق عمومی، 12(2), pp. 83-102

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    باقرزاده اول، محمدرضا، آقایی پور، مرتضی. راهکارهای دستیابی به پیمان امنیت دسته‌جمعی کشورهای اسلامی. اندیشه‌های حقوق عمومی، 12, 1402؛ 12(2): 83-102