سال ششم، شماره اول، پياپي 10، پاييز و زمستان 1395

عبدالله بهارلويي/ سطح4 و دانشجوي دکتري دانشگاه باقر العلوم عليهم السلام      abdollahbaharloei@yahoo.com
دريافت: 31/6/1394 ـ پذيرش: 4/12/1394
چكيده
يكى از مباحث جدى مربوط به فلسفة حقوق بشر كه امروزه در عرصة جهانى از اهميت بسزايى برخوردار است، تعيين نسبت ميان حقوق بشر و حق‌حيات است. آنچه در اين نوشتار دنبال مى‏شود، پرداختن به اين سؤال است كه آيا اين حق به‌صرف انسان بودن به فرد تعلّق مى‏گيرد يا در تعلّق آن، ارزش‌دار بودن‌ حيات نيز دخيل است؟ در اين رابطه دو احتمال وجود دارد: احتمال اول آن است كه هيچ عامل اعتقادى در تحقق اين حق، نقش‏آفرين نباشد. اثر اين مبنا تعارض حق حيات با اعتقادات دينى است. نتيجة حاصل از احتمال دوم، دخيل شدن ارزش‏ها و باورهاى دينى در تحقق حقوق بشر و تعيين قلمرو و دامنة آن است كه در اثر آن، مفهوم كرامت ارزشى شكل مى‏گيرد و در نتيجه، اين حقوق از نظر امتداد، كيفيت تعلّق و عوامل محدودگر متفاوت خواهد شد.
ادعاى اين نوشتار، تأييد احتمال دوم است. پذيرش احتمال دوم به‌معناى پذيرش مبانى، منابع، اهداف و ضمانت‏هاى اجراهاى حقوقى، متفاوت از آن چيزى است كه در اسناد بين‏المللى حقوق بشرى آمده است.
کليدواژه‌ها: حق، حيات، کرامت، حقوق بشر.