سال ششم، شماره اول، پياپي 10، پاييز و زمستان 1395

ميثم نعمتي/ دكتري حقوق عمومي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره     meysamnemati58@yahoo.com
دريافت: 10/11/1395 ـ پذيرش: 23/3/1396
چكيده
زکات يکي از منابع بيت‌المال مسلمان است که در دوره حکومت رسول خدا صلي الله عليه و آله و اميرالمؤمنان عليهم السلام نسبت به آن اهتمام ويژه‌اي وجود داشته و اداره بخش قابل‌توجهي از امور به واسطه آن صورت گرفته است. با توجه به ضرورت الگوپذيري حکومت اسلامي از سيره حاکميتي معصومان عليهم السلام و نياز به طراحي الگوي اسلامي براي ماليات‌هاي اسلامي بايد اصولي که در ماليه عمومي اسلام بر زکات حاکم است، کشف و تبيين گردد. پژوهش حاضر بر اساس منابع کتابخانه‌اي و روش اجتهادي سعي نموده تا به اين مهم بپردازد. در نتيجه، دو اصل عبادي بودن و اصل مصلحت عمومي را بر زکات حاکم دانسته که قابل انطباق با حق‌الله و حق‌الناس است. اصولي مانند اصل کارآمدي فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي، اصل اعتماد و نظارت، اصل عدالت و تکافل اجتماعي و چند اصل ديگر، ذيل اصل مصلحت عمومي قرار گرفته و با اصول متناظر در ماليه عمومي مقايسه شده است.

كليد‌واژه‌ها: زکات، مالية عمومي، فقه حکومتي، بيت‌المال، ماليات اسلامي.